|
صَفَر دومین ماه قمری پس از محرم است. در دوران جاهلیت آن را ناجِر مینامیدند. صفر از ریشه «صفر» به معنی تهی و خالی است. دلیل نامگذاری آن این است که چون این ماه پس از ماه محرم است و مردم دوران جاهلیت در ماه محرم – به دلیل اینکه از ماههای حرام بود- از جنگ دست میکشیدند، با فرارسیدن ماه صفر به جنگ روی میآوردند و خانهها خالی میماند؛ از این رو به آن صفر گفتهاند.
این ماه به نحوست مشهور است، اما آیا این نحوست صحیح است؟
نکته ی اول: نه شرع مقدّس فرموده و نه عقل میپذیرد که با رسیدن ماه صفر یکدیگر را از نحوست این ایّام بترسانیم.
نکته ی دوم: روایتی مبنی بر نحوست ماه صفر بهصورت خاص مشاهده نشد.
اما ماجرایی که پیامبر اکرم(ص) فرمود: «مَنْ بَشَّرَنی بِخُرُوجِ آذارَ فَلَهُ الْجَنَّه»؛ « هر کس مرا به خروج [ماه] آذار بشارت دهد، به بهشت می رود». (1)
ملاحظه ی آنچه سبب بیان این حدیث شده است، نشان می دهد که حضرت با این جمله می خواسته ابوذر را به عنوان فردی بهشتی به مردم معرفی کند؛ زیرا پس از این جمله، ابوذر بود که این خبر را به حضرت داد.
شیخ صدوق سبب صدور حدیث را از ابن عباس نقل کرده است: «روزی پیامبر در مسجد قبا با اصحاب خود نشسته بود. به آنان فرمود: نخستین فردی که اکنون بر شما وارد می شود، از بهشتیان است.
برخی افراد چون این سخن را شنیدند، بیرون رفتند تا شتابان باز گردند و به سبب این خبر، از بهشتیان شوند. پیامبر این را فهمید و به آنان که مانده بودند فرمود: اکنون چند نفر بر شما در می آیند که هر یک از دیگری سبقت می جوید از میان آنان، هر کس به من بشارت دهد که ماه آذار تمام می شود، اهل بهشت است. آن گروه بازگشته وارد شدند. ابوذر نیز با آنان بود. پیامبر به آنان فرمود: ما در کدام ماه رومی هستیم؟ ابوذر گفت: ای پیامبر خدا، آذار تمام شد. پیامبر فرمود: ای ابوذر، این را می دانستم، اما دوست داشتم که امت من بدانند تو بهشتی هستی، در حالی که تو را پس از من، از حرمم (مدینه) می رانند، چون به اهل بیت من محبت داری. پس تنها زندگی می کنی و تنها می میری و گروهی سعادت تجهیز و کفن و دفن تو را می یابند. آنان همراهان من در بهشت جاودان اند؛ بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده است». (2)
پس سخن از ماه آذار است که از ماههای و این روایت اصلا ربطی به ماه صفر پیدا نمیکند.
نکته سوم: مسئله توجه به سعد و نحس ایام، علاوه بر اینکه غالباً انسان را به یک سلسله حوادث تاریخى آموزنده رهنمون مى شود، عاملى است براى توسل و توجه به ساحت قدس الهى و استمداد از ذات پاک پروردگار و لذا در روایات متعددى مى خوانیم: در روزهایى که نام نحس بر آن گذارده شده مى توانید با دادن صدقه و یا خواندن دعا و استمداد از لطف خداوند و قرائت بعضى از آیات قرآن و توکل بر ذات پاک او، به دنبال کارها بروید و پیروز و موفق باشید. (3)
نتیجه اینکه: نحوست ماه صفر دلیل روایی ندارد و روایتی که برخی بدان استناد می کنند ارتباطی با نحوست این ماه نداشته و در صدد اثبات بهشتی بودن ابوذر است.
پی نوشت ها:
1. معانی الأخبار، ص ۲۰۴، ح ۱
2. علل الشرائع، ج ۱، ص ۱۷۵
3. تفسیر نمونه، ج 23، ص: 45
ادامه مطلب |
