چهار گروهی که شایسته پاسداری از دین نیستند در کلام امام علی(ع)

امام علی علیه‌السلام خطاب به کمیل:

بدانکه در اینجا (اشاره به سینه مبارک کرد) دانش فراوانی انباشته است. ای کاش کسانی را می‌یافتم که می‌توانستند آن را بیاموزند؟ آری، تیزهوشانی می‌یابم اما مورد اعتماد نمی‌باشند. دین را وسیله دنیا قرار داده و با نعمتهای خدا بر بندگان و با برهانهای الهی بر دوستان خدا فخر می‌فروشند. یا گروهی که تسلیم حاملان حق میباشند اما ژرف اندیشی لازم را در شناخت حقیقت ندارند. که با اولین شبهه‌ای شک و تردید در دلشان ریشه می‌زند پس نه آنها و نه اینها، سزاوار آموختن دانش‌های فراوان من نمی‌باشند.

یا فرد دیگری که سخت درپی لذت بوده و اختیار خود را به شهوت داده است.

یا آن که در پی ثروت اندوزی حرص می‌ورزد. هیچکدام از آنان نمی‌توانند از دین پاسداری کنند و بیشتر به چهارپایان چرنده شباهت دارند. و چنین است که دانش با مرگ دارندگان دانش می‌میرد. متن حدیث: هَا إِنَّ هَاهُنَا لَعِلْماً جَمّاً وَ أَشَارَ بِیَدِهِ إِلَی صَدْرِهِ لَوْ أَصَبْتُ لَهُ حَمَلَةً بَلَی أَصَبْتُ لَقِناً غَیْرَ مَأْمُونٍ عَلَیْهِ مُسْتَعْمِلاً آلَةَ اَلدِّینِ لِلدُّنْیَا وَ مُسْتَظْهِراً بِنِعَمِ اَللَّهِ عَلَی عِبَادِهِ وَ بِحُجَجِهِ عَلَی أَوْلِیَائِهِ أَوْ مُنْقَاداً لِحَمَلَةِ اَلْحَقِّ لاَ بَصِیرَةَ لَهُ فِی أَحْنَائِهِ یَنْقَدِحُ اَلشَّکُّ فِی قَلْبِهِ لِأَوَّلِ عَارِضٍ مِنْ شُبْهَةٍ أَلاَ لاَ ذَا وَ لاَ ذَاکَ أَوْ مَنْهُوماً بِاللَّذَّةِ سَلِسَ اَلْقِیَادِ لِلشَّهْوَةِ أَوْ مُغْرَماً بِالْجَمْعِ وَ اَلاِدِّخَارِ لَیْسَا مِنْ رُعَاةِ اَلدِّینِ فِی شَیْ‏ءٍ أَقْرَبُ شَیْ‏ءٍ شَبَهاً بِهِمَا اَلْأَنْعَامُ اَلسَّائِمَةُ کَذَلِکَ یَمُوتُ اَلْعِلْمُ بِمَوْتِ حَامِلِیهِ.

"نهج البلاغه،حکمت 147"